Asbest. Het is een woord dat bij veel mensen voor onrust zorgt. En terecht, want hoewel dit materiaal vroeger veelvuldig werd gebruikt in de bouw vanwege zijn sterke en brandwerende eigenschappen, is het tegenwoordig bekend dat blootstelling aan losse asbestvezels ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
Maar wat doe je als je asbest tegenkomt in je woning? Is het veilig om dit zelf te verwijderen of moet je altijd een professional inschakelen? En wat zijn de voorwaarden en maatregelen waarmee je rekening moet houden?
In deze uitgebreide gids geven we antwoord op al deze vragen en meer.
Lees verder en ontdek alles wat je moet weten over het zelf verwijderen van asbest, zodat je met kennis van zaken en op een veilige manier te werk kunt gaan.
Wanneer als particulier asbest verwijderen
Het kan zijn dat je in je woning asbest tegenkomt. Dit is vooral het geval bij oudere huizen, gebouwd voor 2001, toen asbest nog volop werd gebruikt in de bouw. Hoewel de aanwezigheid van asbest niet per se gevaarlijk is, kan het dat wel worden als de asbestvezels vrijkomen.
In dat geval is het belangrijk om te weten wanneer je als particulier het asbest zelf kan verwijderen of als je de hulp moet inschakelen van een professional.
De noodzaak tot het verwijderen van asbest wordt grotendeels bepaald door het type asbest waarmee je te maken hebt. Het is daarom cruciaal om eerst te identificeren welk soort asbest in jouw huis of gebouw aanwezig is. Er zijn drie verschillende soorten asbest die we kunnen onderscheiden:
Hechtgebonden asbest: Dit type asbest is stevig verankerd in het dragermateriaal door stoffen zoals cement of bitumen. Je vindt het vaak in producten zoals golfplaten, gevelbekleding of bloembakken. Meestal is het niet noodzakelijk om vastgebonden asbest te laten verwijderen.
Gedeeltelijk hechtgebonden asbest: Dit is een variatie van gebonden asbest, waarbij de vezels kunnen loskomen doordat het bindmiddel slijt. Het wordt vaak aangetroffen in verouderde golfplaten. Dit type asbest moet je verplicht laten verwijderen.
Losgebonden asbest: Dit type asbest heeft een zwakke binding, waardoor vezels makkelijk vrij kunnen komen. Het materiaal is vaak kwetsbaar voor beschadiging en komt voor in producten zoals brandwerende panelen en isolatiemateriaal rond pijpen. Niet-hechtgebonden asbest moet altijd verwijderd worden.
Zelf asbest verwijderen voorwaarden
Om asbest zelf te mogen verwijderen, moet je rekening houden met een aantal voorwaarden. In de eerste plaats mag je alleen hechtgebonden asbest verwijderen. Dit is asbest waarbij de vezels stevig vastzitten in het dragermateriaal. Voorbeelden zijn asbesthoudende dakplaten of leien. Daarnaast mag je als particulier niet meer dan 35m² per perceel verwijderen. En tenslotte moet je de verwijdering van tevoren melden bij je lokale omgevingsdienst.
Toestand van het asbesthoudende materiaal en het soort asbest
Hechtgebonden asbest: Indien het asbest intact is, mag je dit zelf verwijderen. zijn er toch tekenen van beschadiging? Dan mag je dit zelf verwijderen, op voorwaarde dat dit buiten gebeurt en er niemand in de buurt is. Voor binnen gelegen hechtgebonden asbest in slechte staat dat tijdens het verwijderen mogelijk verder beschadigd raakt, is het noodzakelijk om een gecertificeerde asbestverwijderaar in te schakelen. Als je hechtgebonden asbest verwijdert moet je dus steeds de nodige voorzorgsmaatregelen nemen.
Niet-hechtgebonden asbest: Als je te maken hebt met losgebonden asbest, moet je verplicht een erkende asbestverwijderaar inschakelen, ongeacht de locatie, de toepassing en de staat van het asbesthoudende materiaal. Het risico dat asbestvezels vrijkomen is te groot.
Hoeveelheid asbest
In België is er geen officiële limiet op de hoeveelheid asbest die je als particulier mag verwijderen. De hoeveelheid asbest die je als particulier mag afvoeren is echter wel beperkt. Het specifieke maximum verschilt per recyclagepark. Meestal mag je tot 200 kg per gezin per jaar gratis afvoeren. Er zijn strikte voorschriften voor de verpakking van het materiaal. Informeer bij jouw lokale afvalintercommunale.
Let op: Het wordt ten zeerste aanbevolen om grotere hoeveelheden asbest altijd door een erkende asbestverwijderaar te laten verwijderen.
Locatie van de asbesthoudende materialen
Als er extra maatregelen nodig zijn om het asbest te verwijderen, als er een groot risico is dat het materiaal kan scheuren, of als het asbest zich op een lastig te bereiken plek bevindt, doe je er goed aan om een gecertificeerde asbestverwijderaar in te schakelen.
Als particulier mag je alleen asbest verwijderen via de ‘Eenvoudige handeling’ methode. Indien de couveusezak of de hermetische zone nodig zijn, moet je verplicht een erkende asbestverwijderaar inschakelen om de volgende asbesttoepassingen verwijderen.
Ligging van de woning en de veiligheid van de omgeving
Ook de locatie van je gebouw of woning speelt een rol bij de vraag of je zelf asbest mag verwijderen. De regels kunnen namelijk per gemeente verschillen.
En denk ook aan de omgeving van je woning of gebouw. Hoe goed is het bereikbaar? Zijn er veel mogelijkheden voor ventilatie? Is jouw woning of gebouw gelegen op een drukke locatie of is het eerder afgelegen?
Wanneer schakel je een erkende asbestverwijderaar in
Zoals je ziet, zijn er nogal wat voorwaarden en overwegingen bij het zelf verwijderen van asbest. Voldoe je niet aan deze voorwaarden, of twijfel je, dan is het altijd verstandig om een erkende asbestverwijderaar in te schakelen. Dit geldt ook als je het werk gewoon liever aan een professional overlaat, vanwege de risico’s voor de gezondheid.
Zorg dat je de juiste voorzorgsmaatregelen neemt
Als je besluit het asbest zelf te verwijderen, is het van groot belang om de juiste voorzorgsmaatregelen te treffen. Dat betekent dat je jezelf goed moet beschermen.
Draag altijd een wegwerpoverall, handschoenen en een masker met P3-filter. Zorg ook dat je de ruimte goed ventileert en de asbesthoudende materialen vochtig houdt om het vrijkomen van vezels te minimaliseren.
Maatregelen voor je begint
Draag de juiste beschermende kledij: een goed passend stofmasker (beschermingsklasse FFP3), een wegwerpoverall en schoenen die je naderhand kunt schoonspoelen. Je kunt deze benodigdheden vinden bij een gespecialiseerde bouwmarkt of een doe-het-zelf winkel.
Als je buiten asbest gaat verwijderen, is het belangrijk dat je ramen en deuren van het naastgelegen gebouw sluit en eventuele ventilatiesystemen uitschakelt.
Zorg er ook voor dat je de vloer of andere materialen in de buurt bedekt met een folie, zodat eventuele losgekomen stukken asbest kunnen worden opgevangen.
Maatregelen tijdens het verwijderen van asbest
Asbest verwijderen is een taak die je volledige aandacht en zorg vereist. Allereerst is het van belang dat er geen kinderen in de nabijheid zijn tijdens dit proces. Je moet alle voorzorgsmaatregelen nemen om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk stof wordt geproduceerd.
Dit kun je doen door het asbest te bevochtigen met een tuinslang of vochtige doeken of te stabiliseren. Dit kan met water of een specifiek fixatiemiddel, dat te vinden is bij een gespecialiseerde bouwmarkt.
Bij het daadwerkelijk verwijderen van de asbestelementen is het zaak deze één voor één handmatig los te maken of los te schroeven. Het gebruik van gereedschap dat stof kan veroorzaken is hierbij ten zeerste af te raden. Zelfs een klein beetje stof kan immers al asbestvezels losmaken. Het is daarom raadzaam om alleen handgereedschap te gebruiken, zoals een schroevendraaier of handzaag. Het asbest zelf mag je nooit breken, en zorg ervoor dat je het altijd voorzichtig naar de begane grond brengt in plaats van het naar beneden te gooien.
Maatregelen na het verwijderen
Nadat je het asbest veilig hebt verwijderd, is het tijd om het op de juiste manier te verpakken. Doe dit dubbel en zo intact mogelijk. Je kunt hiervoor speciale afsluitbare zakken, asbestzakken of containers met bigbags gebruiken, die je kunt vinden in bouwwinkels. Houd hierbij in gedachten dat het asbestafval altijd gescheiden moet blijven van de rest van het sloopafval.
Heb je binnenshuis asbest verwijderd, dan is het van cruciaal belang om alles grondig schoon te maken met water – stofzuigen is uit den boze. De gebruikte dweilen of doeken dien je dubbel te verpakken en samen met het asbestafval af te voeren. Zorg daarna voor een grondige ventilatie van het gebouw. Spoel ook je schoenen buiten af en vergeet niet de wegwerpoverall en het stofmasker uit te doen en op de juiste manier af te voeren. Tot slot is het essentieel dat je het verpakte asbestafval op de juiste manier afvoert om de veiligheid van iedereen te waarborgen.
Veelgestelde vragen over zelf asbest verwijderen
Is het gevaarlijk om zelf asbest te verwijderen?
Ja, het kan gevaarlijk zijn als je niet de juiste maatregelen neemt. Draag altijd de juiste beschermende kledij en zorg dat je de asbesthoudende materialen vochtig houdt om het vrijkomen van vezels te beperken. Er wordt ook een onderscheid gemaakt tussen hechtgebonden en losgebonden asbest. Als er risico is op het losmaken van asbestvezels is het altijd aangewezen om een gespecialiseerde firma de nodige maatregelen te laten treffen en de asbesthoudende materialen te verwijderen.
Hoe herken ik asbest?
Asbest is niet altijd gemakkelijk te herkennen, omdat het vaak is verwerkt in andere materialen. Als je twijfelt, is het verstandig om een professional in te schakelen. Er is bijvoorbeeld asbesthoudend plaatmateriaal, asbesthoudende dichtingen, asbest in onderliggende vloer…
Wat moet ik doen als ik asbest tegenkom?
Als je asbest tegenkomt, is het belangrijk om dit niet te beschadigen of te verplaatsen. Neem contact op met een erkend asbestverwijderaar om te bepalen wat de beste aanpak is.
Heb je toch nog vragen, via onderstaand formulier ontvang je een antwoord van een van onze experts.
Kan ik asbest ook laten zitten?
Als het asbest niet beschadigd is en niet op een plek zit waar het snel beschadigd kan raken, kan je het vaak ook laten zitten. Maar als je plannen hebt voor een verbouwing, is het verstandig om het asbest te laten verwijderen.